GNCN xin giới thiệu đến quý phật tử và độc giả bài viết về “ăn thịt và ăn chúng sanh” của đạo hữu
Nhật Minh sau khi vấn đạo HT Thích Viên Minh về vấn đề này. HT Viên Minh là một
HT có danh tiếng của phật giáo Việt Nam đương đại, (hiện HT đang trụ trì Tổ
Đình Bửu Long, phường Long Bình, Quận 9, TP HCM – chủ biên website trungtamhotong.org)
nhưng qua lời giảng của Ngài có nhiều vấn đề chúng ta cần phải xem xét, suy ngẫm
thật kỹ càng.
Từ lời dạy của Ngài: “Ăn thịt và ăn chúng sanh là hai việc khác nhau. Ăn thịt là ăn tứ đại
không thức tánh, còn ăn chúng sanh là ăn ngũ đại nghĩa là ăn vật có thức tánh.” Thì chúng tôi hết sức lấy làm hoang
mang, không thể hiểu nổi. Đức Phật dạy tất cả chúng sanh đều với thân “Tứ Đại”,
giờ HT lại dạy thêm “Ngũ Đại”. Có lẽ vì thế mà phật giáo Nam tông Nguyên thủy thỏa
sức ăn thịt chúng sanh mà không hề sợ bị phạm vào giới luật Phật dạy chăng? Mong
các bậc cao minh bàn luận thêm. Mời quý vị cùng đọc:
ĂN THỊT VÀ ĂN
CHÚNG SANH
Nhân duyên một lần ghé xem trang www.trungtamhotong.org
tôi đọc được câu của Hòa thượng Thích Viên Minh trả lời độc giả. Nhận thấy câu
trả lời của HT có liên quan đến bài kinh Jivaka nhưng HT hiểu một cách rất sai
lệch về lời Phật dạy trong kinh. Quý vị hãy đọc câu hỏi của độc giả và câu trả
lời của HT dưới đây:
[Ngày
gửi: 02-10-2013
Câu hỏi:
Kính
thưa Thầy. Con thấy mọi người nói ăn mặn lắm bệnh tật, tuổi thọ rút ngắn. Còn ăn chay
là ít bệnh và kéo dài tuổi thọ. Con mong Thầy từ bi chỉ dạy để con được thông suốt. Con xin tri
ân Thầy ạ.
Trả lời:
Vậy con muốn sống lâu và không bệnh tật thì cũng nên ăn chay, điều đó khá đúng và cũng khá tốt, người Ấn giáo cũng
đã ăn chay để trường sinh hàng
ngàn năm trước khi đức Phật ra đời. Đạo Phật không có mục đích sống lâu, hay mạnh khỏe cho cái thân mà chủ yếu là trở về với bản tâm thanh tịnh trong sáng (pabhassara citta), vì vậy mới có định nghĩa
"chay là tịnh, tâm thanh tịnh gọi là chay". (Trai giả tịnh dã, tẩy tâm viết trai).
Trả lời câu hỏi ăn sao cho thanh tịnh của ông Jīvaka, đức Phật dạy rằng: "Người thanh tịnh
dù ăn món ăn bất tịnh thì tâm vẫn
thanh tịnh, người không thanh tịnh
dù ăn món ăn thanh tịnh thì tâm vẫn bất tịnh". Một người biết hành động, nói năng,
suy nghĩ một cách sáng suốt, định tĩnh, trong lành thì chính là sống chay tịnh, còn nếu chỉ ăn chay mà tâm không thanh tịnh - lo lắng, sợ hãi, tính
toán bất an - thì không thể nào giác ngộ giải thoát hoàn toàn được. Nên Phật dạy thêm: "Dù sống trăm năm tâm không thanh tịnh, chẳng bằng sống một ngày tâm được thanh tịnh".]
Dựa theo câu trả lời của HT, tôi “tò mò” đặt câu hỏi để mong nhận được
câu trả lời hầu mở rộng thêm “kiến chấp” từ HT. Đúng thật như vậy,
sau khi đặt câu hỏi thì tôi nhanh chóng được đọc câu trả lời vào ngày hôm sau.
Như chạm vào nỗi thầm kín riêng tư của HT nên trong câu trả lời đã thấy rõ sự
chạnh lòng mai mỉa: “Còn người ăn thịt có thanh tịnh và từ bi hay không thì cứ để họ tự nhận
biết trên đường giác ngộ của họ. Người
chấp mới xấu chứ người sai chưa hẳn đã xấu”.
Tôi hiểu rằng câu trả lời khỏa lấp của
HT cũng giống như câu mà thế gian thường nói: “Người bẻ đũa mới xấu chứ người ăn tham chưa hẳn đã xấu”. Chuyện này
ở đời, khi (trong bàn ăn độ mươi người) có một người ăn tham hết cả phần mọi người,
một người khác giật lấy đôi đũa của ông ta bẻ đi thì (có thể) đúng là người ăn
tham (chưa hẳn) đã xấu, còn người bẻ đũa thì cũng không lấy gì làm đẹp. Nhưng mọi
người sẽ có ánh mắt đối với người ăn tham ra sao? Rõ rồi, ai cũng biết.
Ở đây tôi muốn nhấn mạnh thêm, HT là người
tu thiền Minh Sát Tuệ thuộc Nam tông Nguyên thủy, một hệ phái phát triển vẫn
thường xuyên ăn thịt chúng sanh khi “không
giết, không thấy, không nghe, không nghi người ta giết cho mình”, cho nên
HT muốn bảo vệ quan điểm người tu sĩ cứ ăn thịt chúng sanh thỏa mái mà không tội.
Như thế, há chẳng phải là người còn tham ăn quá sao? Quý vị hãy xem câu hỏi của
tôi và câu trả lời của HT:
(I)- [Ngày gửi: 04-10-2013
Câu
hỏi:
Kính
Thầy, một câu trả lời Thầy có dẫn: "Người
thanh tịnh dù ăn món ăn bất tịnh thì tâm vẫn thanh tịnh, người không thanh tịnh
dù ăn món ăn thanh tịnh thì tâm vẫn bất tịnh" (Kinh Jivaka). Vậy cho
con hỏi:
1-
Như thế nào là người thanh tịnh?
2-
Một người còn ăn thịt chúng sanh (dù mình không giết, cũng không thấy, không
nghe, không nghi người ta giết cho mình...) thì có là người thanh tịnh được
không ạ? Người ấy có tâm từ bi (như đức Phật dạy) không ạ?
Trả
lời:
1)
Người thanh tịnh là người hành động, nói năng, suy nghĩ thường sáng suốt, định
tĩnh, trong lành, không còn bị tham sân si trói buộc.
2)
Ăn thịt và ăn
chúng sanh là hai việc khác nhau. Ăn thịt là ăn tứ đại không thức tánh, còn ăn
chúng sanh là ăn ngũ đại nghĩa là ăn vật có thức tánh. Người ăn chay
trưởng không ăn thịt nhưng lại không tránh khỏi ăn chúng sanh vì trong rau
trái, trong nước uống đều có chúng đang sống. Vì vậy chúng ta là người tu đừng
vội phê phán người khác, hay lên án ai mà nên thanh tịnh tâm mình và có lòng từ
bi với mọi người mọi loài trước đã. Còn
người ăn thịt có thanh tịnh và từ bi hay không thì cứ để họ tự nhận biết trên
đường giác ngộ của họ. Người chấp mới xấu chứ người sai chưa hẳn đã xấu.
Về
lòng từ bi thì như đức Bồ-tát bố thí máu
thịt mình cho cọp mẹ ăn để sống mà nuôi đàn cọp con, đó là vì lòng đại bi của
Ngài không phân biệt cọp ăn thịt hay bò ăn cỏ, hễ thấy chúng sanh khổ thì giúp trước rồi tính sau. Và vì Ngài là bậc
đại trí nên biết rõ trình độ căn cơ và duyên nghiệp vay trả của chúng sanh mà vẫn
bình đẳng không thiên vị chúng sanh nào. Đó là tấm gương cho lòng từ bi, thanh
tịnh và trí tuệ của chư Phật và Bố-tát.]
Câu trả lời của một vị HT có danh trong làng
Phật giáo Việt Nam và cả quốc tế, nhưng hàm chứa nội dung rất phi Phật pháp nên
nó hấp dẫn tôi tăng thêm “kiến chấp”
và tính “tò mò”. Theo câu trả lời của
HT, tôi lại tiếp tục đặt câu hỏi cho HT, và cũng rất nhanh chóng nhận được câu
trả lời. Mời quý vị đọc tiếp:
(II)- [Ngày gửi 05-10-2013
Câu
hỏi:
Kính
Thầy, con cảm ơn Thầy đã trả lời câu hỏi của con.
Trong
câu trả lời, nhận thấy có những khái niệm mà con chưa tỏ, xin thưa Thầy để được
Thầy giảng giải cho con rõ hơn:
1)
“Người thanh tịnh là người hành động, nói năng, suy nghĩ thường sáng suốt, định
tĩnh, trong lành, không còn bị tham sân si trói buộc.” Thưa
Thầy, như thế theo con hiểu, người thanh tịnh là người đã chứng đạo. Vậy tu tập
pháp nào để không còn tham sân si trói buộc (giải thoát)?
2)
“Ăn thịt và ăn chúng sanh là hai việc khác nhau. Ăn thịt là ăn tứ đại không thức
tánh, còn ăn chúng sanh là ăn ngũ đại nghĩa là ăn vật có thức tánh…” Thưa
Thầy, xin Thầy giảng rõ hơn về sự phân biệt và cho ví dụ cụ thể:
-
Như thế nào là “Ăn thịt là ăn tứ đại không thức tánh” và “ăn chúng sanh là ăn
ngũ đại nghĩa là ăn vật có thức tánh…” .
- Thức
tánh ở đây có gì khác khái niệm Phật tánh trong kinh sách Bắc tông không thưa Thầy?
Trả lời:
1)
Người thanh tịnh đương nhiên là bậc Thánh nhưng cũng có thể là người còn đang tu
tập đúng hướng và đúng pháp, đó chính là tu theo Bát Chánh Đạo, Giới Định tuệ. Nghĩa là thường thận trọng chú tâm quan sát lại hành động nói năng suy nghĩ của mình, để cho tham sân si không thể dẫn dắt chi phối được.
2)
Ăn thịt tứ đại không có thức tánh giống như Ngài Milarepa Tây Tạng ăn thịt do những người
thợ săn biếu, hoặc
như Tổ Huệ Năng, Tế Điên Hòa Thượng ở Trung Hoa, Tuệ Trung Thượng Sĩ ở Việt Nam, v.v... Còn ăn thịt
chúng sanh thì giống
như những người sát sanh mà ăn, hoặc ăn sống trực tiếp những vật còn sống v.v... mà con đã từng biêt.
3)
Thức tánh chính là tánh biết có nơi tất cả
chúng sanh hữu
tình. Tánh biết
này nếu không bị bản ngã che lấp thì rất sáng suốt và mầu
nhiệm nên Bắc Tông gọi
là Phật Tánh. Chỉ khác là tâm
thức thường ám chỉ
hiện tướng của tâm, còn Tánh Biết hay Phật Tánh thì chỉ thực tánh chân đế của tâm.]
Tiếc thay! Đến đây thì HT phải kéo thêm luôn
cả những vị tu sĩ rất “tai tiếng” và
“hư hỏng” trong giới luật của đạo Phật
để mong san sẻ bớt những nghiệp tội của minh. Tôi càng chắc chắn rằng những vị
HT hay bất cứ vị tu sĩ nào (Thượng tọa, Đại đức, Tiến sĩ, Giảng sư…) còn vi phạm
giới luật thì trí tuệ vô lậu thật hạn hẹp (hầu như không có), nhưng sự bảo thủ
vào kiến chấp của mình thì khó bề lay chuyển. Tôi tiếp tục “truy” thêm câu hỏi để xem HT trả lời ra
sao:
(III)- Ngày gửi 06-10-2013.
Câu
hỏi:
Kính
Thầy. Qua
câu trả lời của Thầy, có điều con thấy rất khó tư duy thông suốt được.
1.
Như Thầy dạy “ăn thịt tứ đại không có thức tánh” … Phải chăng người ăn thịt do
người khác giết thì không tội?
2.
Thầy dạy người tu “đúng hướng và đúng pháp, đó là tu theo Bát Chánh Đạo, Giới Định
Tuệ”. … Kính Thầy giảng dạy một cách tóm tắt cho con được hiểu.
Xin
cảm ơn Thầy.
Có lẽ đến lúc này HT đã nhận ra được ý của
người đặt câu hỏi nên HT “im lặng” không trả lời hoặc không thể trả lời được. Bởi
ngay trong câu trả lời của HT đã hiện rõ sự thiếu hiểu biết, rất sai lệch về
giáo lý của đạo Phật, (Tứ đại, Ngũ đại, Thức tánh, Tánh biết, Phật tánh,…).
Nghĩ rằng HT có thể bận việc chưa trả lời, tôi ráng chờ đợi thêm một ngày nhưng
HT vẫn im lặng. Tôi đành thưa lại câu hỏi thêm một lần:
(IV)- Ngày gửi 08-10-2013.
Câu
hỏi:
Kính
gửi thầy Viên Minh,
Ngày
04 và 05/10/2013 con có câu hỏi thưa với Thầy, con rất lấy làm phấn khích được
Thầy trả lời. Qua những câu trả lời của Thầy, con suy tư mãi nhưng không thể lý
giải được, nên con lại thưa hỏi tiếp vào ngày 06/10. Nhưng lần này con không nhận
được câu trả lời của Thầy nữa. Con không hiểu vì sao? Nếu có lầm lỗi điều gì
thì con xin sám hối và mong Thầy tha thứ, vui lòng trả lời câu hỏi của con, hoặc
nếu vì một lý do nào đó khó trả lời thì xin Thầy nói rõ để con được biết ạ.
Nay,
một lần nữa con xin thưa lại câu hỏi gửi ngày 06-10-2013 của mình, kính mong Thầy
hoan hỷ giảng giải:
Kính
Thầy. Qua
câu trả lời của Thầy, có điều con thấy rất khó tư duy thông suốt được.
1.
Như Thầy dạy “ăn thịt tứ đại không có thức tánh” con hiểu là người ăn thịt do
người khác giết rồi đem biếu (cúng dường), như vậy thịt này là “thịt tứ đại” mà
người ăn thì vẫn thanh tịnh. Còn “ăn chúng sanh là ăn ngũ đại nghĩa là ăn vật
có thức tánh…” tức do mình tự giết thịt mà ăn.
Xin
Thầy hoan hỷ giải thích giùm con: “Ăn thịt tứ đại không có thức tánh…” mà tứ đại
là Đất, Nước, Lửa, Gió. Còn “Ăn chúng sanh là ăn ngũ đại nghĩa là ăn vật có thức
tánh…” thì “ngũ đại” ở đây là những đại nào? Dựa trên cơ sở nào để phân ra sự
khác nhau “tứ đại” và “ngũ đại” khi cùng một con vật bị giết để ăn thịt mà khi
thì “Tứ” khi thì “Ngũ” như vậy? Phải chăng người ăn thịt do người khác giết thì
không tội?
2.
Thầy dạy người tu “đúng hướng và đúng pháp, đó là tu theo Bát Chánh Đạo, Giới Định
Tuệ”. Như vậy người ăn thịt chúng sanh có phù hợp với Chánh Mạng trong Bát
Chánh Đạo dạy hay không? Con đường tu theo Giới Định Tuệ thì nền tảng căn bản
tu tập là gì?, bắt đầu khởi tu như thế nào? Kính Thầy giảng dạy một cách tóm tắt
cho con hiểu.
Xin
cảm ơn Thầy.
Cuối cùng, như quý vị thấy đây, HT thực
sự không có câu trả lời, như vậy HT vô tình thừa nhận sự hiểu biết rất mù mờ,
mê muội của mình về giáo lý đạo Phật.
Qua đó tôi muốn có đôi lời chia sẻ với
quý phật tử rằng chớ có tin, chớ có tin những lời giảng của những vị tôn túc
Hòa thượng, Thượng tọa, Tiến sĩ, Giảng sư… làu thông kinh điển nhưng không có lấy
một ngày hành giới nghiêm chỉnh. Do vậy trí tuệ vô lậu của các vị rất chậm lụt,
chỉ giỏi khua môi múa lưỡi để lừa người chưa biết, chứ làm sao qua mắt được người
đã học hiểu tri kiến Phật đạo.
Để làm rõ câu trả lời về “ăn thịt và ăn chúng sanh” của HT hiểu
theo kinh Jivaka, tôi xin trích dẫn lời giảng của Trưởng Lão Thích Thông Lạc để
HT Viên Minh cùng quý phật tử tham chiếu:
Kinh
Phật dạy:
“-
Bạch Thế Tôn, con nghe
nói như sau: "Vì Sa-môn Gotama, họ giết hại các sinh vật. Và Sa-môn Gotama
(tuy) biết thế (vẫn) dùng các loại thịt được giết vì mình và được làm cho mình." Bạch Thế Tôn, những ai nói như sau: "Vì
Sa-môn Gotama, họ giết hại các sinh vật. Và Sa-môn Gotama (tuy) biết thế (vẫn) dùng các loại thịt được giết (vì mình) và được làm cho
mình", bạch Thế Tôn, những người ấy có nói chính lời Thế Tôn, họ không xuyên tạc Thế Tôn không đúng sự thật, họ trả lời đúng pháp, thuận pháp, và những ai như pháp, thuyết đúng (pháp)
thuận (pháp) không có thể quở trách?
-
Này Jivaka, những ai nói như sau: "Vì Sa-môn Gotama, họ giết hại các sinh vật. Và Sa-môn
Gotama (tuy) biết thế (vẫn) dùng các loại thịt được giết (vì mình) được làm cho mình", những người ấy không nói chính lời của Ta, họ xuyên tạc Ta, không như chân, không như thật. Này Jivaka,
Ta nói trong ba trường hợp, thịt không được thọ dụng thấy, nghe và nghi
(vì mình mà giết). Này Jivaka,
Ta nói trong ba trường hợp này, thịt không được thọ dụng. Này Jivaka, Ta nói trong ba trường hợp, thịt được thọ dụng: không thấy, không nghe và không nghi (vì mình mà giết). Này Jivaka, Ta nói trong ba trường hợp này, thịt được thọ dụng”.
Hiểu theo lời Phật dạy và Trưởng Lão
Thông Lạc giảng giải cặn kẽ, trong khi thọ dụng thực phẩm có ba trường hợp
không được thọ dụng và ba trường hợp được thọ dụng thật dễ thấy như sau:
1. Ba trường hợp (thịt) không được thọ dụng,
tức là nếu trong thực phẩm (của người tu sĩ) thấy rõ (sự) có thịt, nghe rõ (người khác nói)
trong thức ăn này có thịt, và nghi
ngờ trong thức ăn này có thịt (bởi
thấy mùi hôi của thịt và mùi tanh của cá…) thì người tu sĩ
không được ăn.
2. Ba trường hợp (thịt) được thọ dụng,
có nghĩa là trong thực phẩm (của người tu sĩ) thấy rõ không có thịt, nghe rõ (người khác nói)
trong thức ăn này không có thịt, và
tự mình không nghi ngờ trong thức ăn có thịt (vì không có mùi hôi tanh của
thịt, cá) thì người tu sĩ được ăn.
Nếu người tu sĩ còn tự tay giết hay bảo
người khác giết để lấy thịt ăn thì là người phạm tội Sát Sanh, một nghiệp rất nặng
mà người cư sĩ cần nên tránh, cớ sao các vị tu sĩ vẫn ăn thịt chúng sanh mà
không nhận ra tội lỗi của mình?
Lý luận như các sư Nam tông để nuốt những
miếng thịt chúng sanh cho trôi qua cổ họng, để thỏa mãn sự tham ăn, thích uống
của mình mà không có ai chê trách được. Thật là ngu si và tham đắm, các vị có
biết rằng với điều kiện truyền thông đa phương tiện như ngày nay, ai ai cũng có
thể học giới luật, ai ai cũng có thể đọc kinh Phật, vả lại được sự hướng dẫn của
bậc Thiện tri thức thì họ không dễ gì chấp nhận những lời giảng bậy bạ của các
vị tà sư.
Để củng cố chắc chắn về quan niệm “ăn thịt và ăn chúng sanh”, xin thầy
Viên Minh và quý phật tử cùng suy ngẫm lời đức Phật dạy:
“Ở
đây, này Jivaka, tỷ-kheo sống dựa vào một làng hay một thị trấn nào, vị ấy biến
mãn một phương với tâm có lòng từ, và an trú; cũng vậy phương thứ hai, phương
thứ ba, cũng vậy phương thứ tư. Như vậy cùng khắp thế giới, trên dưới bề ngang,
hết thảy phương xứ, cùng khắp vô biên giới, vị ấy biến mãn với tâm câu hữu với
từ, quảng đại, vô biên, không hận, không sân và an trú. Một người cư sĩ hay con
một người cư sĩ đến tỷ-kheo ấy và mời ngày mai thọ trai và này Jivaka, tỷ-kheo ấy
nhận lời. Sau khi đêm ấy đã qua, tỷ-kheo ấy vào buổi sáng đắp y, cầm y bát, đi
đến chỗ người cư sĩ kia hay con người cư sĩ kia. Sau khi đến, vị ấy ngồi trên
chỗ đã soạn sẵn. Và vị cư sĩ, hay con vị cư sĩ ấy thỉnh vị ấy dùng các món ăn
khất thực thượng vị.
Vị tỷ-kheo ấy không nghĩ: "Thật tốt lành thay, người cư sĩ này, hay con
người cư sĩ này thỉnh ta dùng các món ăn khất thực thượng vị. Mong rằng người cư
sĩ này, hay con người cư sĩ này trong tương lai sẽ thỉnh ta dùng các món khất
thực thượng vị như vậy." Tỷ-kheo ấy không nghĩ như vậy.
Vị ấy thọ dụng các món ăn khất thực ấy, với tâm không tham trước, không tham đắm, không
đam mê, thấy rõ
các tai họa, ý thức rõ rệt sự xuất ly.
Này
Jivaka, Ông nghĩ thế nào? Tỷ-kheo kia, trong thời gian ấy có nghĩ đến tự hại,
hay nghĩ đến hại người, hay nghĩ đến hại cả hai?
-
Thưa không, bạch Thế Tôn.
-
Này Jivaka, tỷ-kheo kia, trong thời gian ấy có phải dùng các món ăn không có lỗi
lầm?”…
Lời Phật dạy từ bi, thanh tịnh như vậy, mà
những kẻ còn phàm tục mượn lốt “đầu tròn
áo vuông”, tìm mọi cách khỏa lấp, bao che cho hành động tham ăn, khát uống các
món đồ ăn khoái khẩu mà không có một chút lòng từ bi xót thương nào cả đối với
chúng sanh. Họ không hiểu chúng sanh là những bạn bè gần gũi và thân thiết của
con người, cùng sống bình đẳng trong một mái nhà chung là Hành tinh xanh
này.
Người phật tử bình thường còn mở miệng
đưa những miếng thịt chúng sanh vào thì không xứng đáng là người phật tử. Thật
là xấu hổ! Nói chi đến một vị HT tôn túc mà ra sức bảo vệ và dạy dỗ chúng đệ tử
cứ ăn thịt chúng sanh chẳng chút động lòng thương xót. Chỉ vì họ có học mà
không hiểu, có học mà không hành. Chẳng hiểu thế nào là “Cao thượng thay, an trú lòng từ”,
cho nên thật sự phí uổng cả một kiếp đời tu và còn mang tai họa đến cho bao
nhiêu tín đồ đặt lòng tin nơi họ.
Nhật Minh
Nhật Minh
Theo GIỌT NẮNG CHƠN NHƯ
0 nhận xét :
Đăng nhận xét